استفاده از فناوری های تازه در افزایش مقدار فراوری میگو - وبلاگ نام تو

به گزارش وبلاگ نام تو به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، کشور ایران از موقعیت ژئو استراتژیک بسیار خاص در منطقه غرب آسیا برخوردار است. از شمال به دریای مازندران (با طول ساحل تقریبی 890 کیلومتر) و از جنوب به دریای عمان و خلیج فارس (با طول ساحل تقریبی 4910 کیلومتر) دسترسی مستقیم دارد.

حال سوال اساسی آن است که سیاستگذاری کشاورزی (در همه ابعاد آن) در کشور، درحالی که از چنین پتانسیل بزرگی برای دسترسی به دریای شمال و جنوب برخوردار است با زمانی که از این پتانسیل برخوردار نبود؛ چه تفاوت های بنیادین و راهبردی باید داشته باشد؟

بنابراین با توجه به این موقعیت ژئو استراتژیک و پتانسیل بسیار بزرگ، توجه ویژه به راهبرد کشاورزی دریا محور و مردمی کردن اقتصاد دانش بنیان لازم است. پرورش میگو در صنعت آبزی پروری می تواند به یکی از مهمترین بخش های فراوری غذا و تأمین پروتئین، ایجاد امنیت غذایی و اشتغال مولد مورد احتیاج جامعه تبدیل گردد.

صنعت تکثیر و پرورش میگو در ایران از اواخر دهه 60 شروع و طی دهه های اخیر همزمان با رشد و توسعه این حرفه در عرصه جهانی از توسعه چشمگیری برخوردار بوده است. سطح زیر کشت فعلی میگو با حدود 1100 مزرعه حدود 17 هزار تن است.

میانگین اندازه صادرات محصولات آبزی در چند سال اخیر بیش از 500 میلیون دلار بوده است. بخش عمده ای از صادرات آبزی کشور مربوط به صادرات میگوی پرورشی از استان های هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و گلستان است. در بین کشورهای خاورمیانه، ایران بعد از مصر بیشترین فراوری آبزی را دارد و بر اساس آخرین آمار، در آسیای میانه بیشترین فراوری آبزی مربوط به ایران بوده است.

صنعت پرورش میگو همیشه یکی از اولویت های مهم در برنامه های توسعه کشور بوده و بر اساس اهداف پیش بینی شده در برنامه ششم توسعه آبزی پروری بخش تکثیر و پرورش میگو، مقرر بود در سرانجام برنامه (سال 1400) فراوری میگو به حدود 60 هزار تن برسد که بر اساس آخرین آمار منتشر شده به وسیله سازمان شیلات ایران، اندازه فراوری میگوی پرورشی در کشور در سال 1399 به اهداف برنامه رسیده است. طبق پیش بینی ها و برنامه تحول باید تا سال 1404 فراوری میگوی کشور به فراوری 160 هزار تن برسد.

این مهم قطعاً با افزایش بهره وری در واحد سطح (میانه فراوری حدود 4 تن در هکتار به حدود 8 تن در هکتار) و استفاده از توان دانشی شرکت های نوآور و فناور در قالب کنسرسیوم هایی متشکل از بهره برداران، فناوران و سرمایه گذاران محقق می گردد.

توسعه پایدار پرورش آبزیان از جمله میگو باید به نحوی باشد که فراوری حداکثری را بدون استفاده بیشتر از منابع اولیه مانند آب و خاک، عدم آسیب به محیط زیست و نسبت بهینه هزینه به فایده در بعد مالی و اجتماعی را به صورت همزمان فراهم کند. به عنوان مثال سیستم بیوفلاک (biofloc) (ذرات مایکروسکوپی متشکل از باکتری ها، دیاتومه ها، جلبک ها، ذرات غذایی و ارگانیسم های مرده) که در حال حاضر یکی از فناوری های مطرح در صنعت به خصوص پرورش میگو و تیلاپیا، به شمار می رود می تواند کمک گر توسعه صنعت آبزی پروری باشد.

بیوفلاک با حفظ کیفیت آب باعث کاهش احتیاج به تعویض آب و به وسیله فراوری پروتئین میکروبی قابل مصرف منجر به کاهش ضریب تبدیل غذایی میگوی پرورشی می گردد. اثرات منحصر به فرد کاربرد سیستم بیوفلاک در پرورش گونه وانامی شامل؛ احتیاج بسیار کم به تعویض آب، امکان پرورش میگو در تراکم بالا، کاهش خطر ورود بیماری ها و استفاده از آن در سیستم پرورش میگو در آب های لب شور داخلی است.

لذا با توسعه و نیز استفاده از فناوری ها می توان افزایش اندازه فراوری میگو در واحد سطح، رشد ارز آوری میگو به عنوان یکی از کالاهای مهم صادراتی، استفاده بهینه از آب های لب شور در منطقه ها روستایی غیر ساحلی برای پرورش میگو، امکان استفاده از آب خروجی از استخر برای توسعه کشت انواع درخت های بومی از قبیل نخل، تعویض آب کمتر را به عنوان راهبرد توسعه و مردمی کردن اقتصاد دانش بنیان مطرح و اقدام کرد.