مبارزه با کرونا در ترکیه با عطر دوران عثمانی - وبلاگ نام تو

به گزارش وبلاگ نام تو، خبرنگاران: یکی از ارکان مهمان نوازی ترک ها در سالیان اخیر ادکلنی بوده است که قدمتش به امپراتوری عثمانی می رسد. اما حالا در ترکیه از آن برای مبارزه با ویروس کرونا استفاده می نمایند.

همزمان با نایاب شدن ژل ضدعفونی در اروپا و آمریکا، مردم ترکیه به عطری سنتی روی آورده اند که به خاطر همه گیری ویروس کرونا اهمیتی جدید یافته است. عطری که در ترکیه به کولونیا معروف است.

فروش کولونیا، عطر ملی ترکیه، با آغاز همه گیری کووید-19 سر به فلک کشیده است.

کولونیا از زمان امپراتوری عثمانی نماد مهمان نوازی و بهداشت بوده است و بعضا به عنوان عطر ملی ترکیه شناخته می گردد. این عطر از ترکیب شکوفه انجیر، یاس، رز و مرکبات ساخته می گردد و آن را هنگام ورود مهمان به خانه، هتل و بیمارستان روی دست هایش می پاشند. اما برخلاف عطر های طبیعی دیگر، کولونیا پایه اتانول دارد و غلظت بالای الکل آن می تواند تا 80 درصد میکروب ها را از بین ببرد.

برای همین وقتی وزیر بهداشت ترکیه روز 11 مارس به خاصیت بهداشتی کولونیا اشاره نمود، صف هایی طولانی در برابر فروشگاه ها و داروخانه ها تشکیل شد و برخی از سازندگان کولونیا می گویند که فروش این محصول پنج برابر شده است.

دکتر خاطره تپاکلی، پزشک خانواده در استانبول، می گوید کولونیا حداقل 60 درصد الکل دارد و برای همین می تواند پوسته سخت ویروس را از بین ببرد. مزیت دیگرش این است که در خیلی از خانه ها پیدا می گردد و مردم روزانه از آن استفاده می نمایند.

دولت ترکیه روز 13 مارس اجبار استفاده از اتانول در بنزین را تعلیق کرد تا فراوری کولونیا و دیگر مواد ضدعفونی نماینده به منظور مقابله با ویروس کرونا افزایش پیدا کند.

قدمت کولونیا به عنوان نماد بهداشت و مهمان نوازی به امپراتوری عثمانی می رسد.

به گفته کریم مدرسقلو، مدیرعامل هلدینگ ربول که یکی از معروفترین سازندگان کولونیا در ترکیه است، ساخت این عطر بسیار ساده است. ابتدا اتانول خالص را با آب مقطر قاطی می نمایند و سپس عطری طبیعی مثل لیمو یا رزماری به آن اضافه می گردد.

در سال های خیلی دور و پیش از فراوری کولونیا، از گلاب استفاده می شد. وقتی ادکلن برای اولین بار در قرن نوزدهم از آلمان به ترکیه وارد شد، سلطان عبدالحمید دوم تصمیم گرفت تا این محصول الکلی جدید را با گلاب سنتی ترکیب کند و به این ترتیب کولونیا ساخته شد.

کولونیا ریشه در گلاب دارد و از ترکیب اتانول، مواد روغنی و عطر طبیعی ساخته می گردد.

ادکلن و کولونیا از نظر ترکیبات شیمیایی تفاوت خاصی ندارند. چیزی که آن ها را از یکدیگر متمایز می نماید کاربرد آن و جایگاهش در سنت است.

محبوبیت کولونیا در اوایل قرن بیستم رو به افزایش گذاشت. در استانبول، داروسازی فرانسوی به نام ژان سزار ربول یکی از نخستین داروخانه های ترکیه را در سال 1985 افتتاح کرد و به همراه شاگردش کمان مدرسقلو (پدربزرگ کریم) یکی از معروفترین شرکت های فراوریی کولونیا را بنیان گذاشت. بنا به تخمین کریم، شیوع ویروس کرونا باعث افزاش 700 درصدی فروش کولونیای این شرکت شده است.

آتلیه ربول، یکی از قدیمیترین و معروفترین مارک های کولونیا در ترکیه، در سال 1895 در استانبول افتتاح شد.

به گفته الیزابت کوروملو، راهنمای تور های گردشگری در استانبول، شهر های دیگر ترکیه نیز به مرور ترکیبات خودشان را برای ساخت کولونیا ارائه کردند و دست به فراوری عطر هایی منحصر به خود زدند. اسپارتا کولونیایی با عطر شیرین رز فراوری کرد؛ شهر های ساحلی دریای سیاه از تنباکو استفاده کردند؛ و در نقاط دیگر از شکوفه انجیر، پسته، یاس و ماگنولیا استفاده شد.

از طرف دیگر، بسیاری از فراورینمایندگان کولونیا از بطری های تزئینی استفاده می نمایند و محصولات خود را تحت عنوان نام خانوادگی خود می فروشند. برخی از بطری هایی که قدمتشان به دوران عثمانی می رسد ارزش زیادی پیدا نموده اند و در حراجی ها به قیمت 600 دلار به فروش می رسند.

فراوری کولونیا در اواسط قرن بیستم جنبه کاملا صنعتی به خود گرفت و برای رفع کردن تقاضای توده ها و کاهش قیمت ها به صورت انبوه فراوری شد. کولونیا امروزه در هر خانه ای در ترکیه پیدا می گردد.

امروزه بطری های قدیمی کولونیا محبوبیت زیادی بین مجموعه داران پیدا نموده اند.

خانم کوروملو می گوید کولونیا حالا مثل غذا در هر خانه ای پیدا می گردد. یک بطری در اتاق خواب، یکی در اتاق نشیمن و یکی هم در حمام. در عین حال ابزاری است برای آموزش مهمان نوازی. وقتی بچه بودم وظیفه من بود تا از مهمان ها استقبال کنم و مطمئن شوم که کولونیا، آبنبات و سیگار داشته باشند.

مسافران ترکیه نیز حتما در هتل و رستوران های لوکس با بطری های کولونیا برخورد داشته اند.

مناطق مختلف ترکیه کولونیای خاص خود را می سازند.

فرای خواص ضدعفونی نماینده، گفته می گردد که کولونیا مزایای بهداشتی دیگری نیز دارد: مثلا ریختن چند قطره روی قند به هضم غذا یاری می نماید و مالیدنش رو شقیقه باعث التیام سردرد می گردد.

صنعت کولونیا حتی پیش از شیوع ویروس کرونا نیز در حال رشد بود. این عطر به طور سنتی در داروخانه ها، بقالی ها و مغازه ها فروخته می شد، اما ما در یک دهه گذشته شاهد افتتاح فروشگاه های اختصاصی مارک های مختلف نیز بوده ایم و حالا خارج از ترکیه در اروپا، خاورمیانه و ژاپن نیز عرضه می گردد.

در یک دهه گذشته مارک های معروف کولونیا فروشگاه های اختصاصی خود را گگردده اند.

با این حال، فشار ناشی از همه گیری بیماری کووید-19 به خطوط فراوری باعث شده است تا خیلی ها کولونای خودشان را بسازند. پایه اصلی این عطر اتانول است که در ترکیه برای ساخت عرق سنتی گیلاس استفاده می گردد و در خیلی از خانه ها هست.

خانم کوروملو می گوید شیوع ویروس کرونا باعث شده است که خیلی ها قید عرق خانگی را بزنند و به ساخت کولونیا روی بیاورند.

من هم مثل 16 میلیون ساکن دیگر استانبول فعلا در خانه حبس شده ام. در شرایط فعلی که خانه نشینی اجباری است و روزانه بر محدودیت ها افزوده می گردد، تنها کاری که از دستم بر می آید مرور خاطرات گذشته است. نکته جالبی که به ذهنم می رسد این است که در این زمانه مهمترین کاربرد کولونیا نه خاصیت ضدعفونی نماینده آن، بلکه یادآوری خاطرات است: هر عطر یک خاطره.

ربول لاواندا، نخستین محصول آتلیه ربول، هنوز هم به فروش می رسد.

منبع: BBC